Het verstand is in feite een communicatie- en controlesysteem tussen de thetan – het geestelijk wezen dat de persoon zelf is – en zijn omgeving. Het bestaat uit mentale beeldplaatjes die opnamen zijn van vroegere ervaringen.
Het individu gebruikt zijn verstand om problemen te stellen en op te lossen met betrekking tot het voortbestaan om vervolgens zijn inspanningen volgens deze oplossingen aan te wenden.
Het verstand is opgebouwd uit twee delen – het analytische verstand en het reactieve verstand..
Het analytisch verstand is het rationele, bewuste verstand wat denkt, gegevens observeert en onthoudt en problemen oplost.
Het reactieve verstand is het deel van iemands verstand dat werkt op een puur stimulusrespons basis. Het staat niet onder bewuste controle, oefent kracht uit en heeft de bevelskracht over het bewustzijn, doeleinden, gedachten, lichaam en acties.